Beneficiándose dunha posición xeoestratéxica única, a cidade de Bragança contribuíu indeleblemente á defensa das fronteiras da patria.
A construción do Forte S. João de Deus xurdiu pola necesidade de reforzar o sistema defensivo da cidade, tras a Restauración da Independencia en 1640, coa aclamación de D. João IV como Rei de Portugal, facendo apremiante a cuestión militar no que se refire a a defensa das fronteiras.
Tras a reurbanización do recinto onde se situaría no seu día o Forte S. João de Deus, no ano 2013 inaugurouse o Centro da Memoria Forte S. João de Deus, no edificio onde operaba a Administración Militar, o Centro da Memoria Forte S. João de Deus. , un espazo expositivo con módulos interactivos que destacan a importancia da presenza militar en Bragança. Este Centro pretende recoñecer o “lugar” -xacemento de Sardoal- e a transformación da ermida en Forte que, en homenaxe ao seu patrón, foi designado como Forte S. João de Deus.