En 1625, Don Afonso Furtado de Mendonça asistiu á colocación da primeira pedra do Templo de Santa Cruz, fundado no lugar onde foi erixida a cruz de granito polo Arcebispo Don Afonso Furtado de Mendonça. Diogo Sousa (1505-1532) na intersección das rúas de Anjo, São Marcos e Longo Carlos Amarante. Con esmolas dos confrades e baixo o patrocinio do Arcebispo Primado de Braga, a primeira fase terminouse en 1653.

A igrexa de Santa Cruz é un dos exemplos máis altos e expresivos do barroco na cidade de Braga, destacando pola calidade e riqueza da súa ornamentación.

Na fachada, sinalada polo arquitrabe sobre as tres portas principais de acceso á igrexa, destacan o trece instrumentos da paixón de Cristo, como a coroa de espiñas, os cravos, a azorga, a esponxa de hiel, etc.

De enorme beleza e sinxeleza, destacan tamén as dúas torres campanario que bordean o lateral da fachada, onde se incorporan os reloxos e cuxa ornamentación se debe ó mestre canteiro Francisco Álvares.

No interior destacan as espazosas capelas laterais, separadas por arcos e cuxos altares locen espléndidas tallas, onde se veneran diversas imaxes con reliquias de santos de raro valor.

O presbiterio, cuberto por unha bóveda de pedra artesonada, posúe obras de marabillosa beleza como o retablo, os marcos e cenefas das xanelas, os postigos do presbiterio e dous armarios relicarios.

Tamén destacan o púlpito con cenefa, o órgano e o arco deprimido que sostén a parte dianteira do coro alto.