A historia do municipio de Esposende (unidade administrativa) comeza en 1572, cando D. Sebastião lle concede a Real Carta. Porén, a manifestación humana máis antiga do concello remóntase ao Paleolítico. A partir do IV milenio a.C. xurdiron outros pobos, organizados en comunidades máis estables. En plena Idade de Ferro, a xente instalouse no alto das montañas e construíu alí as súas aldeas fortificadas. A medievalidade represéntase nos restos vinculados, sobre todo, ao enterramento.

Os séculos seguintes foron de traballo continuo e legáronnos incontables testemuños físicos. Capelas e igrexas, pazos e casas de labranza, fachos e fortalezas, barcos e artes mariñeiras, festas e romarías son o patrimonio colectivo dun pobo que soubo contribuír ao crecemento de Esposende.

Ademais das características singulares das súas comunidades agropesqueiras na costa, existen comunidades rurais no interior.

Esposende ten unha grandeza patrimonial e paisaxística única, que se revela na arquitectura dos lugares e nos usos e costumes tradicionais.