O Mosteiro de Mancelos, mencionado xa en 1120, representa un exemplo de intervención señorial na creación e mantemento de igrexas particulares. Inicialmente asociado á linaxe dos Portocarreiros e posteriormente aos Fonsecas, o mosteiro foi integrado na orde dos Coengos Regrantes de Santo Agostinho.

A inscrición datada de 1166 nun sillar da igrexa suxire a posibilidade de ter sido o ano da consagración ou dedicación do templo. Con todo, os vestixios arquitectónicos restantes indican unha cronoloxía máis próxima do século XIII, especialmente visible no portal principal. Este portal está protexido por unha galilea, explicando o seu bo estado de conservación, con capiteis elegantemente esculpidos e un tímpano liso sustentado por figuras semellantes a atlantes.

A galilea, a torre e outros elementos, como ameas, confiren monumentalidade á igrexa, que experimentou modificacións significativas nos séculos posteriores á súa construción. Marcas no paramento e engadidos estruturais son evidencias destas transformacións. No lado sur, onde presumiblemente estaría localizado o claustro, un arcosolio aínda garda un túmulo.

No interior, só o arco triunfal recorda a construción románica, xa que o espazo foi modificado significativamente debido a intervencións contrarreformistas. Ademais, nas proximidades do mosteiro, atópase un cemiterio onde está sepultado o pintor Amadeo de Souza-Cardoso (1887-1918), unha figura destacada do Modernismo portugués.