O Mosteiro de Travanca impresiona polas súas dimensións, sobre todo a Igrexa, edificada no século XIII.

Asociado á linaxe dos Gasco, á que pertencía Egas Moniz, a aia de D. Afonso Henriques, constitúe un dos máis poderosos institutos monásticos da terra de Sousa durante a Idade Media.

No exterior da Igrexa, de tres naves, imponse o portal principal, aberto nun corpo saliente, rematado por cornixa sobre ménsulas rectangulares e adornado con ménsulas [pedras saíntes de apoio] en forma de cabezas de bovino. As arquivoltas posúen toros diédricos e nos seus capiteis están representadas aves con pescozos entrelazados, serpes, figuras humanas e monstros que tragan homes despidos.

O portal lateral norte mostra unha composición semellante.

O interior está composto por diversas solucións artísticas e arquitectónicas do período medieval e posteriores.

A sacristía, cuxo espírito barroco sobresae nos arcons e pinturas do teito, sinala as grandes reformas iniciadas na Época Moderna.

Non obstante, o que sobresae no conxunto é a torre illada, considerada unha das máis altas torres medievais portuguesas. O seu aire militar é puramente simbólico, destacando o seu portal ricamente labrado, cuxo tímpano presenta unha representación orixinal do Agnus Dei (Cordeiro de Deus), erguendo unha cruz patada.