A igrexa de San Xés de Francelos, declarada Monumento Histórico-Artístico en 1951 e Ben de Interese Cultural en 1985, está construída a partir dos restos dun Mosteiro moito maior. Crese que o templo actual correspondería á ábsida e o seu famoso arco de ferradura visigodo actuaría como entrada á capela maior.

O templo é un pequeno corpo rectangular, con orientación canónica e cuberta a dúas augas. Non obstante, este monumento recolle mostras de estilos arquitectónicos moi diversos que a converten nunha igrexa case única. Ao citado arco de ferradura visigodo hai que engadir os arcos mozárabes e os gravados e o enreixado pétreo que atopamos na súa fachada, obra de altos escultores, e a decoración vexetal. As columnas e fustes que atopamos corresponden á arte románica tardía.Todo iso entremezclase nun templo de características semellantes á igrexa de Santa Cristina en Pola de Lena; Estilo románico-asturiano.

Estamos, así, ante un templo que presenta mostras de ata catro estilos arquitectónicos diferentes: románico tardío, visigodo, mozárabe e prerrománico asturiano. Por iso é extremadamente complexo realizar unha datación cronolóxica precisa.

Existen referencias a ela no Tumbo de Celanova xa no ano 993, polo tanto, crese que a súa construción se remonta ao redor dos séculos VIII e IX.

En 1985 ten constancia da existencia dunha gran necrópole situada baixo o piso da capela que se remonta a principios da Idade Media.